Wat is identiteitsdiefstal/identiteitsfraude?

Bij identiteitsfraude worden jouw gegevens gestolen (identiteitsdiefstal) of vervalst en vervolgens misbruikt. Met het afstaan van een kopie van je paspoort, met daarop pasfoto en burgerservicenummer, loop je al een groot risico.

Wat kan iemand met je gegevens doen? Enkele voorbeelden: 

  • Leningen aanvragen;
  • Een rekening openen;
  • Spullen kopen zonder te betalen;
  • Nepprofielen aanmaken op sociale media;
  • Een ruimte huren.

Wanneer jouw gegevens in handen komen van criminelen, is er helaas weinig wat de politie hieraan kan doen. Criminelen die jouw gegevens in handen hebben kunnen deze doorverkopen aan andere criminelen en zij zijn vaak lastig op te sporen. Ook is je burgerservicenummer een nummer wat je niet kunt aanpassen. Maar wat kun je tegen identiteitsfraude doen? Belangrijk is om nooit zomaar een kopie van je paspoort toe te staan. Om er zeker van te zijn dat dit niet zomaar gebeurt, raden we je aan een privacy paspoorthoesje te kopen. Voor meer tips om (online) identiteitsfraude te voorkomen, scroll omlaag naar de andere topics. 

Wie mag een kopie van mijn paspoort maken?

In het buitenland wordt vaak gevraagd om een kopie van je paspoort of identiteitsbewijs. Maar mag je zomaar een kopie van je paspoort afgeven aan bijvoorbeeld een hotel? Ho(s)tels, campings en vakantieparken zijn vaak wettelijk verplicht hun gasten bij binnenkomst te identificeren en registreren. Afhankelijk van het land waarin je je bevindt moeten zij enkele gegevens registreren in hun nachtregister. Feit is dat ze niet álle gegevens op je identiteitsbewijs nodig hebben! 

Op je paspoort staan namelijk gegevens die gevoelig zijn voor fraude. Je burgerservicenummer, ofwel je BSN, is een nummer dat op je paspoort of ID staat. In combinatie met je pasfoto is dit nummer heel fraudegevoelig. Laat daarom nooit zomaar een kopie maken van je identiteitsbewijs, en geef je paspoort nooit zomaar aan anderen! Identiteitsfraude is een misdrijf wat je moeilijk ongedaan kunt maken. Wanneer iemand je gegevens in handen heeft gekregen, is de kans groot dat het je nog lang blijft achtervolgen. Maar wat is identiteitsfraude nu precies en welke gevaren loop je bij identiteitsfraude? 

Je BSN nummer, wat kan iemand daar nu mee?

Je burgerservicenummer (ofwel BSN) is een uniek nummer voor Nederlandse bewoners.  Dit betekent dat van elk burgerservicenummer er maar ééntje is. Voorheen was dit je sofinummer. Oorspronkelijk was het BSN uitsluitend bedoeld voor communicatie tussen burgers. Er zijn inmiddels een paar uitzonderingen, maar dit is bepaald aan de hand van strenge wetten. Voor een compleet overzicht van de organisaties die wél inzage mogen hebben in je BSN, check deze pagina van de Rijksoverheid.

Omdat je burgerservicenummer een uniek nummer is, zijn de privacy risico’s groot. Met dit nummer kunnen criminelen identiteitsfraude plegen en hebben ze toegang tot je dossier. Wanneer je BSN eenmaal in handen is van criminelen, is de kans groot dat deze onderling wordt doorverkocht in het criminele circuit. Helaas is het niet mogelijk om een nieuw BSN te krijgen. Het is dus van groot belang dat je verantwoordelijk omgaat met dit nummer, en dit nooit zomaar deelt met iemand.

Je BSN nummer staat vermeld onderaan je identiteitsbewijs, paspoort en rijbewijs. Omdat het regelmatig voor kan komen dat je je moet identificeren, bijvoorbeeld als je op vakantie gaat, een auto huurt of uitgaat, loop je vaker risico dan je denkt. We denken er niet vaak over na, maar zijn criminelen eenmaal in bezit van je BSN, kunnen de gevolgen groot zijn. Een manier om dit te voorkomen is het afschermen van je BSN met een paspoorthoesje. 

7 tips om identiteitsfraude te voorkomen in 2020 

Anno 2020 gáán we niet meer online, we zíjn online. Het gevaar van identiteitsfraude ligt daarmee constant op de loer als je niet uitkijkt. Hiervoor geldt: voorkomen is beter dan genezen! Om de vraag: ‘Hoe voorkom ik identiteitsfraude?’ te beantwoorden, hebben we de volgende tips onder elkaar gezet: 

1. Geef niet zomaar informatie af over jezelf;

Geef nooit wachtwoorden of persoonlijke gegevens aan organisaties die hier (onverwacht) om vragen! In de meeste gevallen is het innemen van jouw paspoort of ID niet toegestaan. Het is dan namelijk mogelijk dat je deze een aantal dagen kwijt bent, terwijl je deze nodig kunt hebben bij bijvoorbeeld een politiecontrole. Geef dit aan als je wordt gevraagd je ID of paspoort af te geven. Er zijn echter bijzondere situaties waarin je het innemen van je ID/paspoort niet kunt voorkomen.

Wordt je paspoort of ID toch ingenomen, zorg er dan voor dat je burgerservicenummer, documentnummer en pasfoto niet kunnen worden overgenomen. Dit kan bijvoorbeeld door een paspoort cover te kopen. Check bij teruggave van je paspoort of de security seal niet gebroken is en vraag de eventuele kopie die gemaakt is terug. 

Vermoed je toch identiteitsfraude? Kijk dan hier wat je kunt doen.

2. Pas op met persoonlijke informatie op papier;

Bewaar documenten met persoonlijke info op een veilige plaats, en zorg dat oude documenten vernietigd worden en niet zomaar bij het afval belanden. Pas ook op met het laten slingeren van pin- en kassabonnetjes: hier staat soms je naam en/of rekeningnummer op vermeld. Gooi ze meteen weg of bewaar ze op een veilige plek! 

3. Maak een kopie van je identiteitsbewijs onbruikbaar voor anderen;

‘Hoe maak ik een veilige kopie van mijn paspoort?’, vraag je je misschien af. Door zelf een kopie te maken van je identiteitsbewijs of paspoort en erop te schrijven voor wie de kopie bedoeld is, kun je je ID onbruikbaar maken voor kwaadwillenden. Ook kun je er ‘kopie paspoort’ of ‘kopie id’ op schrijven met de datum dat je de kopie maakt. Een tweede optie is het downloaden van de Kopie ID app. De laatste optie is misschien nog wel de makkelijkste: een paspoort hoes bestellen die de meest gevoelige gegevens afdekt. Een veilige kopie van een paspoort ziet er als volgt uit:

4. Wees voorzichtig op sociale media;

Sociale media: we kunnen er geen genoeg van krijgen. Helaas is het ook een broedplaats voor criminelen die uit zijn op jouw gegevens! Via Facebook kunnen ze bijvoorbeeld jouw profiel precies in kaart brengen. Pas dus op met wat je allemaal op sociale media plaatst. Net zoals alles op het web geldt: eenmaal geplaatst, blijft het altijd online ‘bestaan’, en kun je het niet meer verwijderen. Zorg ervoor dat je in ieder geval nooit een foto van je ID, paspoort of (pas behaalde) rijbewijs plaatst. 

5. Zorg dat je op de hoogte bent van de regelgeving voor je naar het buitenland gaat;

Ga je naar het buitenland? De regels voor het innemen van je paspoort of identiteitsbewijs verschillen per land. Uit een onderzoek van de ANWB is gebleken dat in Groot-Brittannië, Duitsland, Spanje, Italië, Oostenrijk, Bosnië-Herzegovina, Zweden en Tsjechië het niet is toegestaan om je ID in te nemen of te kopiëren. Ga je naar een ander land? Zoek dan van te voren even op wat de regels zijn. 

Er zijn enkele bijzonderheden (bron: ANWB):

  • Bij verblijf in sommige Aziatische landen en in Rusland wordt soms je paspoort ingenomen voor controle door de autoriteiten. Je paspoort wordt dan voor een aantal dagen ingenomen; 
  • Bij het maken van een cruise of rondreis wordt soms je paspoort ingenomen om serviceredenen. Omdat er veel (nachtelijke) oversteken zijn van landsgrenzen, worden alle reisdocumenten op één centraal punt verzameld. Op deze manier hoef je zelf niet steeds fysiek aanwezig te zijn bij een douanecontrole.
  • Als je een visum aanvraagt in Nederland via een visumdienst. Je laat hierbij vrijwillig een organisatie een visum voor jou regelen bij de ambassade.  

6. Bewaar je identiteitsbewijs/paspoort op een veilige plek;

Omdat identiteitsbewijzen steeds moeilijker zijn om te vervalsen, zijn criminelen steeds vaker uit op het stelen ervan. Zorg er daarom voor dat je je paspoort of identiteitsbewijs op een veilige plaats bewaart, zoals in een kluis. Laat je ID nooit zomaar slingeren in een rugzak, backpack of jaszak. 

7. Beveilig je digitale accounts met een dubbele beveiliging.

Op veel websites en apps wordt tegenwoordig gevraagd om een extra beveiliging. Denk maar eens aan DigiD, die je laat inloggen met een code per SMS of via de app. Dit gebeurt omdat het anders voor hackers relatief gemakkelijk is om in te loggen op je account of je computer. Ze kunnen dan niet alleen je persoonlijke gegevens inzien, maar ook berichten sturen vanuit jouw naam. Met dubbele beveiliging maak je het een stuk moeilijker om dit te doen.  

Bron: Rijksoverheid

Hoe herken ik identiteitsdiefstal/identiteitsfraude?

Fraudeurs die identiteitsdiefstal plegen zijn lastig te herkennen. Tótdat ze overgaan op identiteitsfraude: het daadwerkelijk misbruik maken van je gegevens. Tekenen dat jij hiervan slachtoffer bent zijn bijvoorbeeld:

  • Er staan leningen, rekeningen, woonruimten of creditcards op jouw naam, zonder dat je er iets van weet;
  • Je ontvangt brieven van incassobureaus of deurwaarders over schulden waar je niet bekend mee bent;
  • Je krijgt ontvangstbevestigingen van producten die je nooit hebt besteld;
  • Op sociale media kom je profielen tegen van jezelf die je nooit hebt gemaakt;
  • Je ontvangt boze berichten van mensen die jou als oplichter zien, bijvoorbeeld omdat jij ze via Marktplaats zou hebben opgelicht;
  • Je wordt door de politie gezien als verdachte en moet op verhoor komen;
  • Je wordt aangehouden bij een controle door de politie of een grensovergang. 

Herken je één of meerdere van deze signalen? Klik dan hier om te kijken wat je kunt doen. 

Bron: Rijksoverheid

Ik ben slachtoffer van identiteitsfraude, wat nu?

Wat vervelend dat je dit vermoeden hebt! Maar welke stappen ga je nu ondernemen? Je kunt het beste: 

  • Aangifte doen bij de politie

Zonder aangifte kan de politie geen onderzoek starten en kun je de schade niet op de dader of verzekering verhalen. Vaak is het niet mogelijk om online aangifte te doen hierover, dus zal je langs moeten gaan op het politiebureau. 

  • Al het bewijs verzamelen 

Ga je aangifte doen bij de politie? Neem dan zoveel mogelijk bewijs mee! Denk aan kopieën van bankafschriften, brieven van incassobureaus of aanvragen van abonnementen. Ook kun je bijvoorbeeld reisdocumenten meenemen om te laten zien dat je op het moment van de fraude ergens anders was, mocht dit het geval zijn.

  • Meld identiteitsfraude bij Centraal Meldpunt Identiteitsfraude en -fouten (CMI)

Het CMI ondersteunt slachtoffers van identiteitsfraude bij het oplossen van de problemen die zijn veroorzaakt. Ook geeft het CMI preventief advies en bemiddelt met betrokken organisaties, mocht dat nodig zijn.

Scroll naar top